در این مقاله به بررسی پرکاربردترین دستگاه های آزمایشگاه مولکولی می پردازیم. لوازم آزمایشگاهی در علوم آزمایشگاهی نقش بسیار مهمی ایفا می کنند و برای انجام تجربیات و اندازه گیری های دقیق از آن ها استفاده می شود.
برخی دستگاه های آزمایشگاهی
Microplate washer
چیست
میکروپلیت واشر (Microplate Washer) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای شستشوی و خلوص دهی سریع و دقیق نمونه ها و تراکم کاشی ها در میکروپلیت ها استفاده می شود. میکروپلیت ها پلاک هایی با چندین سوراخ کوچک هستند که در آنها نمونه های آزمایشی قرار می گیرند. این دستگاه برای کاهش خطر تلقیح متقابل نمونه ها و بهبود دقت آزمایش ها بسیار حائز اهمیت است.
کاربردهای میکروپلیت واشر
آزمایش های ایمونواستخراجی (ELISA): برای شستشوی آنتی بادی ها و آنتی ژن ها در میکروپلیت ها در آزمایش های ELISA به کار می رود.
آزمایشات ژنتیک: در تجزیه تحلیل DNA و RNA میکروپلیت ها را باید شستشو کرد تا تلقیح متقابل و تراکم معلولی را کاهش دهد.
آزمایشات سلولی: در تجزیه تحلیل تراکم سلولی و شستشوی سلول ها برای تجزیه تحلیل دقیق سلولی به کار می رود.
انواع میکروپلیت واشر
Magnetic Bead Washers: این نوع میکروپلیت واشر از مغناطیس ها برای جذب میکروپلیت های مغناطیسی به نمونه ها و سپس شستشوی آنها استفاده می کند.
سیستم های اسپری واشر: این نوع دستگاه با استفاده از اسپری به طور یکنواخت محلول های شستشو را به میکروپلیت ها وارد می کند.
نگهداری از میکروپلیت واشر
برای جلوگیری از تراکم و لکه های مایعات در دستگاه، دستگاه را پس از هر استفاده به دقت تمیز کنید.
اطمینان حاصل کنید که خطوط ورودی و خروجی میکروپلیت ها به درستی متصل شده باشند.
استفاده از میکروپلیت واشر
میکروپلیت ها را در تخصیص دهنده مخصوص قرار دهید.
تنظیمات دستگاه را برای شستشو با توجه به نیاز خود انجام دهید.
دستگاه را روشن کرده و شروع به شستشوی میکروپلیت ها کنید.
پس از شستشو، میکروپلیت ها را از تخصیص دهنده خارج کنید و از آنها برای آزمایش های بعدی استفاده کنید.
میکروپلیت واشر ابزاری حیاتی در آزمایشات میکروپلیتی مانند ELISA و تجزیه تحلیل DNA و RNA است و از طریق شستشوی دقیق و خلوص دهی میکروپلیت ها به دقت نتایج آزمایش ها را تضمین می کند.
دستگاه پی سی آر
PCR machineچیست
دستگاه پی سی آر (PCR) یک ابزار آزمایشگاهی است که برای تکثیر و افزایش تعداد کپی های DNA (پلیمراز زنجیره ای رشته ای) در نمونه های آزمایشی به شکل دقیق و تکرارپذیر استفاده می شود. PCR یکی از تکنیک های مهم در زمینه های مختلفی از علوم آزمایشگاهی از جمله ژنتیک مولکولی، بیوشیمی، زیست شناسی مولکولی و دیگر زمینه های مرتبط است.
کاربردهای دستگاه
PCR
تشخیص بیماری های ژنتیکی: برای تشخیص اختلالات ژنتیکی مانند بیماری های وراثتی و متابولیک.
تجزیه تحلیل DNA: برای تعیین ترتیب بازرگانی DNA، تحلیل تغییرات ژنتیکی و شناسایی DNA های خاص.
مطالعات تکاملی: در تحقیقات مرتبط با تکامل گونه ها و نسل های مختلف.
انواع دستگاه
PCR
PCR تقویت تک مرحله ای (Conventional PCR): برای تکثیر تکه های مشخصی از DNA و ژن ها به کار می رود.
PCR در زمان واقعی (Real-Time PCR): برای اندازه گیری تعداد دقیق کپی های DNA در طی انجام واکنش PCR به صورت زمان واقعی و در حین انجام واکنش به کار می رود.
نگهداری از دستگاه
PCR
دستگاه را در محیطی خشک و بدون گرد و غبار نگهداری کنید.
برای اطمینان از دقت دستگاه، از تنظیمات و کالیبره های منظم استفاده کنید.
استفاده از دستگاه
PCR
تهیه مخلوط واکنش PCR که شامل DNA نمونه، پرایمرها، ترکیبات فعال کننده و DNA پلیمراز است.
مخلوط واکنش را در لوله های PCR قرار داده و به دستگاه PCR منتقل کنید.
تنظیم دستگاه با پارامترهای مورد نیاز (دما و زمان) و شروع واکنش PCR.
پس از اتمام واکنش، نتایج را تحلیل و تفسیر کنید.
دستگاه PCR ابزار اساسی در تحقیقات مولکولی و تشخیص بیماری های ژنتیکی و علوم آزمایشگاهی مختلف است و امکان انجام تکثیر دقیق و سریع DNA را فراهم می کند.
تمیزکننده التراسونیک آزمایشگاهی
Ultrasonic cleaner
چیست
تمیزکننده التراسونیک آزمایشگاهی (Ultrasonic Cleaner) یک دستگاه آزمایشگاهی است که از امواج فراصوتی برای تمیزکردن اشیاء و نمونه های آزمایشگاهی استفاده می کند. این دستگاه با تولید امواج التراسونیک کوتاه مدت و بسیار شدید در مایعات، ذرات و آلاینده ها را از سطح اشیاء جدا می کند. تمیزکننده التراسونیک در تعداد زیادی از کاربردهای آزمایشگاهی و صنعتی به کار می رود.
کاربردهای تمیزکننده التراسونیک
تمیزکردن و تعقیم ابزارهای آزمایشگاهی: از جمله لوازم آزمایشگاهی، ظروف شیشه ای، پیستون ها و سوزن های اتوکلاوی.
تمیزکردن قطعات الکترونیکی: برای حذف ذرات گرد و غبار از قطعات الکترونیکی و ترکیبات مدارهای چاپی.
پاکسازی جواهرات و ساعت ها: برای پاکسازی جواهرات، ساعت ها و سایر زیورآلات.
انواع تمیزکننده التراسونیک
تمیزکننده التراسونیک حمامی: این نوع دستگاه به صورت یک واحد حمامی بزرگ طراحی شده است که اشیاء را درون مایع التراسونیک قرار می دهید.
تمیزکننده التراسونیک کفی: این نوع دستگاه دارای یک واحد کفی است که اشیاء را بر روی آن قرار می دهید و امواج التراسونیک را از زیر به آنها می فرستد.
نگهداری از تمیزکننده التراسونیک
دستگاه را بعد از هر استفاده به دقت تمیز کنید و از خشک کردن مناسب آن اطمینان حاصل کنید.
مایعات مورد استفاده در دستگاه باید مناسب و تمیز باشند و به موازین تعیین شده در دستگاه پر شوند.
استفاده از تمیزکننده التراسونیک
اشیاء مورد نظر خود را در مایع التراسونیک داخل تمیزکننده قرار دهید.
دستگاه را روشن کرده و زمان و توان تمیزکننده را تنظیم کنید.
پس از اتمام واکنش، اشیاء را از دستگاه خارج کرده و به دقت تمیز کرده و شستشو کنید.
تمیزکننده التراسونیک ابزار مهمی در آزمایشگاه ها و صنایع مختلف است که به تمیزی و تعقیم اشیاء و قطعات مختلف کمک می کند و زمان و انرژی را برای تمیزکردن دستی کاهش می دهد.
سل کانتر
Colony counterچیست
سل کانتر (Colony Counter) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای شمارش و تخمین تعداد کلونی های میکروبی روی محیط کشت، پتری دیش و دیگر سطوح کشت میکروبی به کار می رود. این دستگاه از یک صفحه شیشه ای شفاف یا دیگر مواد مشابه تشکیل شده است که به وسیله نور مناسب برای دیدن کلونی ها به مثابه لایه ای شیشه ای وصل می شود.
کاربردهای سل کانتر
تحقیقات میکروبیولوژی: برای شمارش کلونی های باکتری، قارچ، ویروس و دیگر میکروارگانیسم ها در زمینه های مختلف تحقیقات میکروبی.
کنترل کیفیت محصولات غذایی: در صنایع غذایی برای ارزیابی و کنترل کیفیت محصولات و شناسایی میکروارگانیسم های آلاینده.
داروسازی: در کنترل کیفیت و تجزیه و تحلیل کشت های مختلف میکروبی که در تولید داروها به کار می روند.
انواع سل کانتر
سل کانتر دستی: که نیاز به تعداد کلونی ها را به صورت دستی شمارش می کند. این نوع مناسب برای کاربردهای کم حجم و غیرخودکار است.
سل کانتر اتوماتیک: که با استفاده از دوربین و نرم افزارهای تصویری، کلونی ها را به صورت خودکار شمارش می کند. این نوع برای کاربردهای بزرگتر و دقیقتر مناسب است.
نگهداری از سل کانتر
سل کانتر باید در محیطی تمیز و خشک نگهداری شود.
صفحه شیشه ای دستگاه باید با دقت تمیز شود تا دید بهتری از کلونی ها داشته باشید.
استفاده از سل کانتر
نمونه های کشت شده را بر روی پتری دیش یا سطوح کشت قرار دهید.
دستگاه را روشن کرده و با استفاده از لوپ یا دوربین مجهز به آن، کلونی ها را در زیر نور مخصوص دیده و شمارش کنید.
تعداد کلونی ها را ثبت کرده و به تحلیل های مورد نیاز برای تحقیق یا کنترل کیفیت ادامه دهید.
سل کانتر به عنوان یک ابزار اساسی در آزمایشگاه ها و صنایع مختلفی که به مراقبت از بهداشت عمومی و کنترل کیفیت نیاز دارند، استفاده می شود. این دستگاه به دقت در شمارش و تخمین تعداد کلونی ها کمک می کند و نتایج دقیقی را ارائه می دهد.
توالی یاب دی ان ای
DNA sequencerچیست
توالی یاب دی ان ای (DNA sequencer) یک دستگاه آزمایشگاهی پیشرفته است که برای تعیین توالی نوکلئوتیدهای DNA (آدنین، سیتوزین، گوآنین، تیمین) در یک نمونه استفاده می شود. این دستگاه ها با کمک تکنیک های مختلفی مانند سنتز و آنالیز DNA، اطلاعات مفصلی در مورد ترکیب نوکلئوتیدی یک رشته DNA ارائه می دهند.
کاربردهای توالی یاب
DNA
تحقیقات علوم زیستی و ژنتیک: برای بررسی توالی ژن ها و DNA در مطالعات مرتبط با ارث بری، تطور، و تغییرات ژنتیکی.
تشخیص بیماری های ژنتیکی: برای تشخیص و تحلیل متغیرهای ژنتیکی مرتبط با بیماری های ژنتیکی مانند بیماری های سیستم عصبی مرتبط با ژنتیک.
تحقیقات پزشکی و توسعه دارو: برای مطالعه توالی DNA بیماران، توسعه داروها، و پیگیری تغییرات DNA در طول زمان در پژوهش های پزشکی
انواع توالی یاب
DNA
سنتزی (Sanger Sequencing): این روش استاندارد توالی یابی است که از طریق اضافه کردن دی دی ای ان (ddNTPs) برای متوقف کردن رشته های توسط پلیمراز DNA استفاده می کند.
توالی یاب دی ان ای پاییزی (Next-Generation Sequencing – NGS): این تکنولوژی پیشرفته تر و سریع تری است که امکان توالی یابی بیشتری را در یک زمان فراهم می کند. نمونه برداری و توالی یابی متوالی را انجام می دهد.
نگهداری از توالی یاب
DNA
دستگاه را در محیطی خشک و تمیز نگهدارید.
با توجه به نوع دستگاه و تجهیزات جانبی، دستگاه را به صورت منظم تعمیر و نگهداری کنید.
استفاده از توالی یاب دی ان ای:
نمونه DNA را استخراج و تهیه کنید.
نمونه DNA را برای توالی یاب دی ان ای آماده کنید و در دستگاه قرار دهید.
دستگاه را برای شروع توالی یابی تنظیم کرده و داده های توالی را به دقت ثبت کنید.
داده های توالی را تحلیل کنید و توالی DNA را تعیین کنید.
دستگاه جذب اتمی
Atomic absorption spectrophotometer (AAS) چیست
دستگاه جذب اتمی (Atomic Absorption Spectrophotometer یا AAS) یک دستگاه آزمایشگاهی پیشرفته است که برای تحلیل کمی عناصر مختلف در نمونه ها با استفاده از تکنیک جذب اتمی استفاده می شود. این دستگاه از اصول جذب اتمی به منظور تعیین غلظت عناصر مختلف در محلول ها یا نمونه های جامد استفاده می کند.
کاربردهای دستگاه جذب اتمی
تجزیه و تحلیل شیمیایی: برای تعیین غلظت عناصر مختلف مانند فلزات سنگین (مانند سرب، کادمیم، جیوه) در نمونه های محیطی یا محصولات غذایی.
پزشکی و داروسازی: برای تجزیه و تحلیل عناصر مهم در بدن انسان، مطالعه کمیت های معدنی در پزشکی و کنترل کیفیت داروها.
کشاورزی: برای تحلیل عناصر ضروری در خاک و آب آبیاری و تعیین میزان مواد مغذی برای کشاورزی.
انواع دستگاه جذب اتمی
AAS فلام: در این نوع AAS، از یک لامپ فلام برای تولید پرتوهای جذب اتمی استفاده می شود. این دستگاه ها برای تجزیه و تحلیل عناصری مانند سرب و کادمیم مناسب هستند.
AAS مبدل گرمایی: این دستگاه ها برای تجزیه و تحلیل عناصر مانند آرسنیک و هیدرید سنگین ترین عناصر مورد استفاده قرار می گیرند
AAS فلام اعتیادی: این دستگاه ها به دلیل دقت بالا و توانایی تجزیه و تحلیل عناصر مختلف در نمونه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
نگهداری از دستگاه جذب اتمی
دستگاه را در محیط خشک و تمیز نگهدارید.
از کلیدها و سیم های اتصالی به دقت مراقبت کنید.
لامپ فلام را به منظور حفظ دقت و کارایی به موقع تعویض کنید.
استفاده از دستگاه جذب اتمی
نمونه مورد نظر را تهیه و آماده کنید.
دستگاه را روشن کرده و شرایط تحلیلی را تنظیم کنید (مانند طول موج مطلوب و نوع اتم مورد تجزیه).
نمونه را به دستگاه وارد کرده و اندازه جذب اتمی را اندازه گیری کنید.
غلظت عنصر مورد نظر را با استفاده از ایجاد منحنی کالیبراسیون تعیین کنید.
دستگاه
Fourier-transform infrared spectrometer (FTIR)
چیست
دستگاه Fourier-transform infrared spectrometer (FTIR) یکی از ابزارهای حیاتی در زمینه علوم آزمایشگاهی است که برای تجزیه و تحلیل طیف مادون قرمز نمونه های شیمیایی به کار می رود. این دستگاه با استفاده از پرتوهای مادون قرمز و تکنیک تبدیل فوریه طیف سنجی، می تواند اطلاعات دقیقی از ترکیبات مولکولی نمونه ها را ارائه دهد.
کاربرد دستگاه
FTIR
دستگاه FTIR در علوم آزمایشگاهی به عنوان یک ابزار تحلیلی حیاتی مورد استفاده قرار می گیرد. از کاربردهای اصلی آن می توان به تحلیل ساختار مولکولی ترکیبات شیمیایی، تشخیص و شناسایی مواد مختلف در نمونه ها، و تحقیقات در حوزه های شیمی، بیوشیمی، داروسازی، و مواد اشاره کرد.
انواع دستگاه FTIR
دستگاه FTIR انواع مختلفی دارد، از جمله FTIR تبدیل مادون قرمز تبدیل فوریه (FT-IR) و FTIR تبدیل مادون قرمز دیسپرسیون (Dispersive FT-IR). هر نوع دارای ویژگی ها و کاربردهای خاص خود می باشد.
روش نگهداری از دستگاه FTIR
برای نگهداری دستگاه FTIR، آن را در یک محیط خشک و تمیز قرار داده و از عدم تماس با نمونه های آلاینده یا مواد خارجی جلوگیری کنید. همچنین، به نگهداری منظم و تعویض قطعات آبشاری مانند لامپ های مادون قرمز توجه کنید.
روش استفاده ازدستگاه FTIR
برای استفاده از دستگاه FTIR، نمونه مورد نظر را روی نمایش دهنده دستگاه قرار داده و دستگاه را روشن کنید. سپس با تنظیم شرایط تحلیلی مناسب و انجام اندازه گیری، طیف مادون قرمز نمونه را به دقت اخذ کرده و اطلاعات آن را تحلیل کنید تا به تعیین ساختار و خصوصیات مولکولی نمونه بپردازید.
طیف سنجی رامان Raman spectrometer چیست
دستگاه طیف سنجی رامان (Raman Spectrometer) یک ابزار تجهیزات آزمایشگاهی است که برای تحلیل انتقال پرتوهای نوری از اثرات رامان (پراکندگی رامان) در نمونه های شیمیایی استفاده می شود. این دستگاه به تشخیص تغییرات در طیف انرژی پرتوهای نوری به عنوان پاسخ به پراکنش نور از نمونه ها می پردازد.
کاربردهای دستگاه طیف سنجی رامان
تحلیل ساختار مولکولی: برای تعیین ساختار مولکولی و ترکیبات شیمیایی در نمونه های مختلف.
تشخیص مواد: برای شناسایی مواد ناشناخته در نمونه ها، از جمله داروها، پلاستیک ها، مواد غذایی و مواد مخدر.
کنترل کیفیت: در صنایع مختلف برای کنترل کیفیت مواد خام و محصولات نهایی.
پژوهش علمی: در تحقیقات علمی در زمینه های شیمی، فیزیک، بیوشیمی و مهندسی.
انواع دستگاه طیف سنجی رامان
رامان پرتابی (Raman Scattering): در این نوع، نور لیزر به نمونه تابیده شده و پرتوهای رامان پراکنده شده از نمونه جمع آوری و تجزیه و تحلیل می شوند.
رامان بازتابی (Raman Reflectance): در این نوع، نور لیزر به نمونه تابیده نمی شود و پرتوهای رامان از نمونه بازتاب می شوند.
رامان میکروسکوپی (Raman Microscopy): این نوع با استفاده از میکروسکوپ برای تصویربرداری و تحلیل محلی نمونه ها استفاده می شود.
نگهداری از دستگاه طیف سنجی رامان
دستگاه را در محیط خشک و تمیز نگهدارید.
لیزر و دیگر قطعات حیاتی دستگاه را به منظور حفظ دقت و کارایی به موقع تعویض کنید.
از آلاینده های ممکن در نمونه ها جلوگیری کنید.
استفاده از دستگاه طیف سنجی رامان
نمونه مورد نظر را در دستگاه قرار دهید.
تنظیمات مربوط به اندازه گیری را انجام دهید، از جمله انتخاب انرژی لیزر و طول موج مورد نظر.
دستگاه را روشن کنید و طیف رامان نمونه را ثبت کنید.
اطلاعات طیف های رامان را تحلیل کنید تا به تعیین ساختار و خصوصیات مولکولی نمونه بپردازید.
طیف سنج جرمی Mass spectrometer چیست
طیف سنج جرمی (Mass Spectrometer) یک ابزار تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته است که برای تحلیل جرم مولکول ها و یون های مولکولی در نمونه ها به کار می رود. این دستگاه به تعیین جرم اتم ها و مولکول های موجود در نمونه ها تا واحد جرمی مولکولی اطلاعات می دهد.
کاربردهای دستگاه طیف سنج جرمی
تحلیل ترکیبات شیمیایی: برای شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در نمونه ها و تعیین ترکیب و تراکم ایزوتوپ ها.
شناسایی مواد آلاینده: در کنترل کیفیت و بررسی آلاینده ها در محیط و مواد مختلف.
تعیین ترکیبات بیولوژیکی: برای تحلیل پپتیدها، پروتئین ها، و اسیدهای نوکلئیک در بیولوژی و پزشکی.
مطالعات ساختاری مولکول ها: برای تحلیل و تعیین ساختار مولکولی ترکیبات شیمیایی و بیولوژیکی.
انواع دستگاه طیف سنج جرمی
طیف سنج جرمی جرم-زمان (Time-of-Flight Mass Spectrometer – TOF-MS): این نوع از دستگاه ها بر اساس زمانی که برای یک یون برای رسیدن به دتکتور طی کند، جرم آن را اندازه می گیرند.
طیف سنج جرمی اسپکترومتر جرمی (Quadrupole Mass Spectrometer): در این نوع، یون ها با استفاده از یک میدان الکتریکی و میدان مغناطیسی به ترتیب جدا می شوند.
طیف سنج جرمی چند گلف (Ion Trap Mass Spectrometer): در این نوع دستگاه، یون ها در یک دستگاه توپی از میدان های الکتریکی و مغناطیسی نگهداری می شوند و سپس جرم آنها اندازه گیری می شود.
نگهداری از دستگاه طیف سنج جرمی
دستگاه را در محیط خشک و تمیز نگهدارید.
از عدم تماس با ذرات آلاینده و مواد شیمیایی خارجی در دستگاه جلوگیری کنید.
قطعات مصرفی دستگاه مانند ستون های گاز کروماتوگرافی و سنسورها را به منظور حفظ دقت و کارایی به موقع تعویض کنید.
استفاده از دستگاه طیف سنج جرمی
نمونه مورد نظر را به شکل گاز یا یون های موجب شده توسط لیزر یا مواد یونیزه کننده آماده کنید.
دستگاه را تنظیم کرده و یون های تولید شده را به سرعت به دتکتور ارسال کنید.
طیف جرمی نتایج را ثبت کرده و اطلاعات مولکولی موجود در نمونه را تحلیل کنید تا به تعیین جرم و
فلورومتر Fluorometer چیست
فلورومتر (Fluorometer) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری شدت و طیف انتشار نور فلورسنس (fluorescence) از نمونه های شیمیایی یا بیولوژیکی به کار می رود. فلورسنس، پدیده ای است که در آن نمونه ها پس از تحریک با نور، انرژی نور را به صورت فلورسانس (انتشار نور با طول موج مختلف) انتشار می دهند.
کاربردهای دستگاه فلورومتر
پژوهش علمی: در تحقیقات در زمینه های شیمی، بیوشیمی، بیولوژی مولکولی، و بیوتکنولوژی برای بررسی تعاملات مولکولی و تحلیل کمی فلورسنس نمونه ها.
کنترل کیفیت: در صنایع مختلف برای کنترل کیفیت و اندازه گیری غلظت مواد مختلف با استفاده از تکنیک های فلورسانس.
تشخیص ویروس ها و باکتری ها: در تشخیص ویروس ها و باکتری ها در نمونه های بیولوژیکی.
انواع دستگاه فلورومتر
فلورومتر تکی (Single-Channel Fluorometer): این نوع فلورومتر فقط قادر به اندازه گیری یک طول موج فلورسنس به صورت همزمان است.
فلورومتر چندکاناله (Multi-Channel Fluorometer): این نوع دستگاه دارای چندین کانال است و می تواند اندازه گیری های همزمان در طول های موج مختلف انجام دهد.
نگهداری از دستگاه فلورومتر
دستگاه را در محیط خشک و تمیز نگهدارید.
لامپ ها و سنسورهای دستگاه را به منظور حفظ دقت و کارایی به موقع تعویض کنید.
دستگاه را بر اساس دستورالعمل تولید کننده کالیبره کنید.
استفاده از دستگاه فلورومتر
نمونه مورد نظر را در دستگاه قرار دهید.
نور تحریکی (معمولاً لیزر یا لامپ زئون) را به نمونه هدایت کنید تا فلورسنس ایجاد شود.
دستگاه فلورومتر را برای اندازه گیری شدت و طیف فلورسنس تنظیم کنید.
داده های فلورسانس را ثبت کرده و آن ها را تحلیل کنید تا به تعیین غلظت و خصوصیات فلورسانس نمونه بپردازید.
اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل UV-Visible spectrophotometer
اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل (UV-Visible spectrophotometer) یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری جذب نور در محدوده طیفی فرابنفش (UV) و قابل مشاهده (Visible) از نمونه های شیمیایی و بیولوژیکی استفاده می شود. این دستگاه معمولاً برای تحلیل غلظت مواد، انجام واکنش های شیمیایی و مطالعه ویژگی های مولکولی نمونه ها به کار می رود.
کاربردهای دستگاه اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل
تعیین غلظت: برای تعیین غلظت مواد شیمیایی در نمونه ها با استفاده از انجام معادلات لامبرت-بیر.
تحلیل واکنش های شیمیایی: برای مشاهده و ثبت تغییرات جذب نور در طول زمان در واکنش های شیمیایی.
مطالعه ساختار مولکولی: برای مطالعه ساختار مولکولی و ویژگی های طیفی مولکول ها و تعیین طول موج پیک جذب آنها.
انواع دستگاه اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل
اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل تک پرتوه (Single Beam UV-Visible Spectrophotometer): در این نوع دستگاه، نور توسط یک منبع نوری به نمونه ارسال می شود و سپس اندازه گیری جذب نور توسط دتکتور انجام می شود.
اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل دو پرتوه (Double Beam UV-Visible Spectrophotometer): در این نوع دستگاه، دو پرتو نوری به نمونه ارسال می شود؛ یکی برای نمونه و دیگری برای مرجع. این نوع دستگاه دقت بالاتری دارد.
نگهداری از دستگاه اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل
دستگاه را در محیط خشک و تمیز نگهدارید.
قطعات نوری و دتکتورهای دستگاه را به منظور حفظ دقت و کارایی به موقع تعویض کنید.
تعیین کنید که لامپ ها و منابع نوری در وضعیت عملیاتی مناسب باشند.
استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر یووی ویزیبل
نمونه مورد نظر را در سلول یا کمیوت به دستگاه قرار دهید.
مشخصات تست خود را برای دستگاه تنظیم کنید، از جمله طول موج مورد نظر و محدوده جذب.
دستگاه را اجرا کرده و اندازه گیری جذب نور توسط نمونه را ثبت کنید.
با استفاده از اندازه گیری ها و داده های ثبت شده، تحلیل مطلوب خود را انجام دهید، از جمله محاسبه غلظت مواد یا بررسی ویژگی های طیفی نمونه.
دستگاه ایکس آر دی
X-ray diffraction machine
دستگاه ایکس آر دی (X-ray Diffraction) یک تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی است که برای تحلیل ساختار دقیق مواد استفاده می شود. این دستگاه از تأثیر پرتوهای ایکس به عنوان منبع نوری بر روی نمونه های مورد مطالعه برای تشخیص و اندازه گیری واکنش های تشتت پرتوهای ایکس به طور دقیق بهره می برد. اطلاعات به دست آمده از این دستگاه به تعیین ساختار کریستالی و مولکولی مواد و مواد مرکب کمک می کند.
کاربردهای دستگاه ایکس آر دی
تعیین ساختار کریستالی: برای تشخیص و تعیین ساختارهای کریستالی مواد مانند معادن، فلزات، پلیمرها و ترکیبات شیمیایی.
پژوهش های نانومواد: در مطالعه و شناخت ساختار و خصوصیات نانومواد و نانوذرات.
پژوهش های بیولوژیکی: در تحقیقات بیوشیمی و بیولوژی مولکولی برای مطالعه و تعیین ساختار ساختارهای بیولوژیکی مانند پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک.
انواع دستگاه ایکس آر دی
دستگاه ایکس آر دی پودری (Powder X-ray Diffraction): برای تحلیل نمونه هایی که به صورت پودری هستند، مورد استفاده قرار می گیرد.
دستگاه ایکس آر دی تک بلوری (Single-Crystal X-ray Diffraction): برای تحلیل نمونه های تک بلوری با ساختار کریستالی منظم استفاده می شود.
نگهداری از دستگاه ایکس آر دی
دستگاه را در محیط خشک و بدون گرد و غبار نگهدارید.
منابع نوری (پرتوهای ایکس) را با دقت تعویض کنید و از راه های ایمن برای تعویض آنها استفاده کنید.
دستگاه را به صورت دوره ای تعمیر و تنظیم کنید.
استفاده از دستگاه ایکس آر دی
نمونه مورد نظر را در دستگاه قرار دهید.
دستگاه را تنظیم کنید تا به تشتت پرتوهای ایکس به نمونه بپردازد.
داده های تشتت (پراکندگی) به دست آمده از این تجربه را ثبت کنید.
با تحلیل داده های ثبت شده و استفاده از تکنیک های محاسباتی، ساختار مولکولی نمونه را تعیین کنید.
لینک منبع :
