لیست کاملی از اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری قسمت 44

دو زاری کسی افتادن-به اشارات و کنایات پی بردن

پی نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر خود باز کردن

زبان باز کردن-توانایی گفتار پیدا کردن

اَکه ننه(آدم آب‌زیرکاه)

دنده کشیدن-دنده ی اتوموبیل را پیاپی عوض کردن
چلو-برنج آب کشیده
توپ و تشر زدن-سخنان درشت به کسی گفتن-بر سر کسی فریاد زدن
خشت مالیدن-چاخان کردن-لاف زدن

ریسمان را طناب کردن-یک کلاغ چهل کلاغ کردن-اغراق کردن

چراغانی کردن-جشن گرفتن
خیط شدن-نگا. خیت شدن

افسار کسی را شل کردن-به کسی آزادی کمی دادن

حرف پوچ-سخن بی معنی
تشت رسوایی کسی به صدا درآمدن- تشت کسی از بام افتادن

زدن به چاک-در رفتن-جیم شدن

بوگندو-آدم کثیف و بد بو

باغ وحش-جایی برای نگهداری انواع حیوانات غیر اهلی

باد هوا خوردن-درماندگی و فقر کامل داشتن

تاراغ و توروغ-آوایی که از برخورد دو چیز برخیزد
رفتن و کشک خود را ساییدن-پی کار خود رفتن و فکری به حال خود کردن

بالا آمدن گندکاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده

 

از آب روغن گرفتن(از هر اتفاقی بهره برداشتن)

زیادی-اضافی-بی مصرف-خارج از حد

از حساب پرت بودن-در اشتباه بودن

بومی-محلی-اهل همان سرزمین

دست داشتن-توانایی داشتن-وارد بودن

باریک اندام-لاغر و ظریف

استخوان‌بندی-درست کردن انگاره و طرح

رنگ آمیزی-آمیختن رنگ های گوناگون به هم

جا ماندن-فراموش شدن

زیر در رو-گریزان-گریز پا-شانه خالی کن

بچه افتادن-سقط شدن جنین

جان به جان آفرین تسلیم کردن-مردن-درگذشتن

رقصیدن به ساز کسی-تابع سلیقه و خواست کسی بودن-از خود اراده ای نداشتن و از دیگری تبعیت کردن

راست رو-رو به رو-مقابل

رَب و رُب ندانستن-ساده دل بودن-چیزی نفهمیدن

 

خواربار-ارزاق-خوراک

دندات روی جگر گذاشتن-طاقت آوردن-تحمل کردن-تاب آوردن

خلیفه-مبصر مکتب خانه-ارشد کلاس
از پیش بردن(با موفقیت انجام دادن)

تو دو کشیدن-کسی را وارد کاری کردن

خرناس کردن-خرخر کردن در خواب

بد قول-بد عهد-آن که به قول خود وفا نکند

پاره شدن بند دل-بسیار ترسیدن

پا پتی-پا برهنه

حساب سوخته-بدهی قدیمی

 
چتری-به شکل نیم دایره-قوسی
چموش-سرکش-یکدنده

دل دادن و قلوه گرفتن-غرق گفت و گو و راز و نیاز بودن

آب تاختن(پیشاب کردن)

از پشه گوشت کبابی خواستن(خواهش یا انتظاری نابه‌جا و نشدنی داشتن)

 

دو لَتی-در دو لنگه ای

 

تو پوزی زدن-تو دهنی زدن-با سخن تندکسی را نا امید کردن

روغن ریختن و عسل جمع کردن-نهایت پاکیزگی و نظافت

آرتیست‌بازی-انجام کارهای غیرعادی

چُل کلید-جام درویشان

بلا به سر کسی آوردن-کسی را به زحمت و دردسر انداختن-به کسی آسیب رساندن

پیاز کسی کونه کردن-ماندگار شدن در جایی-میخ خود را کوبیدن

حهاز-کشتی بزرگ
تریش-پارچه یا پوست بلند و باریک

آشی بودن زندگی-نامساعد بودن حال و احوال
تو روی کسی ایستادن-شرم و حیا را کنار گذاشتن و با کسی مخالفت کردن

ذُق ذُق کردن-تیر کشیدن زخم-سوزش داشتن اندام دارای درد

جور کسی را کشیدن-کاری را به جای کسی برای او کردن

روکار-روی بنا-نمای عمارت-آن چه که در بیرون چیزی کار شده است

جلز و ولز-سوز و گداز

تعارف کردن-کسی را به گرفتن چیزی خواندن

ترک هوا شکستن-کاهش یافتن شدت سرما

تخم طلا گذاشتن-کنایه از چیز گران بها آوردن-کار بسیار مهمی انجام دادن

خود را به کرگوشی زدن-به نشنیدن تظاهر کردن

خنِس و فنِس-گرفتاری و ناراحتی

آرد خود را بیختن و الک را آویختن(کسی که وظایف زندگی‌اش را انجام داده و دیگر توقعی از او نیست)

 
چرک نویس-نوشته ی نخستین که ممکن است بازبینی و ویرایش شود
زار-کوتاه شده ی هزار برای ریال
 

از چیزی گلی چیدن-از چیزی بهره بردن

زوزه کشیدن-آواز برآوردن

خر کسی از پل گذشتن-گره کار باز شدن-از گرفتاری خلاص شدن

از سر کسی زیاد بودن(بیش از حد توانایی و ظرفیت کسی بودن)

ریغو-مردنی-ضعیف مزاج-کم مقاومت

زهره آب شدن-سخت وحشت کردن-از وحشت به حال مرگ افتادن
چاره ساز-خداوند
ذات نداشتن-ذات کسی خراب بودن

حیوونی-نگا. حیوانکی

به دستبوس کسی رفتن-به خدمت کسی رفتن-شرفیاب شدن

پس دادن-خریده ای را به فروشنده باز گردانیدن-باز دادن چیزی که گرفته اند

 

دکان و دستگاه به هم زدن-سر و سامان یافتن-قدرت و ثروت پیدا کردن

چوب را از پهنا پرتاب کردن-ناشیانه عمل کردن

حقه سوار کردن-فرو کردن چوب وافور در دهانه ی حقه-فریب دادن

 

 

زیر زبان کشی-با زرنگی از کسی حرف بیرون کشیدن-زیر پا کشی

خوراک-مصرف یک دوره ی معین

راستی راستی-حقیقتن-واقعن

تحصیل کرده-درس خوانده
آلکلی-معتاد به الکل

پایه دار-هر چیزی که پایه داشته باشد

زمین خوار-کسی که زنمین های بی مالک را تصاحب کند و به دیگران بفروشد

درس خود را از بر بودن-موقعیت و وضعیت را خوب دزیافتن-به کار خود وارد بودن-بیدار و هوشیار بودن

بغ کردن-چهره درهم کشیدن-ترشرو شدن

پس نشستن-عقب نشینی کردن

ذکر مصیبت-بیان درد-یادآوری رنج های خاندان محمد و به ویژه حسین

حق القدم-پای مزد-پای رنج-حق ویزیت پزشک

پِهِن پا زدن-بیکاره و ولگرد بودن

ریش و گیس بافتن-با هم مشورت کردن-عقل ها را روی هم ریختن
چاخان کردن-دروغ گغتن-چُسی آمدن
بمیرم-قربان بروم

دهنه سرخود-بی بند و بار

از سکه افتادن(ار رونق افتادن، از دست دادن زیبایی)

با خرس توی جوال رفتن-با آدم ناجور همدم و همکار شدن
دست چین-گزیده-منتخب
خرابکار-اخلالگر-تروریست

 

 

خار چشم کسی بودن-مایه ی عذاب کسی بودن

در آمدن گند کاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده

بی خیالش-نگران نباش-اهمیت نده

در آسمان جستن و در زمین یافتن-چیزی یا کسی مورد علاقه را غیر منتظره یافتن و دیدن

پرونده سازی-گردآوری سندهای دروغین برای متهم کردن کسی

زیختن آب پاک روی دست کسی-یکسره نومید کردن کسی
از پا درآمدن(افتادن، سخت خسته و درمانده شدن)

 

به کله ی کسی زدن-دیوانه شدن

دیوار حاشا بلند است-به آسانی می توان موضوع را انکار کرد

تکه پاره کردن-پاره پاره کردن-تکه تکه کردن

حالی کردن-فهماندن

جیب خالی پز عالی-کسی که در عین تهی دستی افاده دارد و خودش را با ظاهرسازی بگیرد

خر کسی از پل گذشتن-گره کار باز شدن-از گرفتاری خلاص شدن

دندان شکن-قاطع-محکم

دل دادن و قلوه گرفتن-غرق گفت و گو و راز و نیاز بودن

تو گذاشتن-چیزی را مسکوت گذاشتن-از درون دوختن

خم به ابرو نیاوردن-رنجی را تحمل کردن

بومی-محلی-اهل همان سرزمین

پشت سر کسی ایستادن-از کسی پشتیبانی کردن

ته خانه-لوازم بی مصرف-بقایای اثاث خانه

با ریسمان کسی به چاه رفتن-با اعتماد به کسی به کاری دست زدن

خواری و زاری-پریشان حالی

خلاصه نویسی-کوتاه کردن مطلب

خط انداختن-خراش به جا گذاشتن

رنگ انداختن-رنگ دلخواه را پیدا کردن

دلسرد کردن-ناامید کردن

زرد کردن-بسیار ترسیدن-از ترس وادادن-کاری را خراب کردن

دو پوسته-دو چیز به هم پیوسته
چانه انداختن-جان کندن-حرکت پیش از مرگ

 

جوراب شلواری-جوراب همراه با شلواری از همان جنس و چسبیده به آن

چلاق-دست و پا شکسته یا بریده

زدن به تور-به چنگ آوردن-تصاحب کردن

جِر خوردن-پاره شدن

تُک زبانی حرف زدن-لکنت داشتن-گرفتگی زبان داشتن

دستی پس، دستی پیش-سخت تهی دست-بی چیز

چشم غره رفتن-نگاه خشم آلود کردن

بار خود را بستن-از منبعی استفاده کردن و توانگر شدن

آوار شدن سر کسی(بی‌خبر نزد کسی در آمدن)

 

رگ بسمل کسی خاریدن-در معرض خطر و مرگ قرار گرفتن

در آسمان جستن و در زمین یافتن-چیزی یا کسی مورد علاقه را غیر منتظره یافتن و دیدن

خیمه شب بازی درآوردن-ادا و اطوار در آوردن-حیله و تزویر به کار بردن-خلاف واقع جلوه دادن

 
پیشاب-ادرار
حَب جیم را خوردن-گریختن-فرار را بر قرار ترجیح دادن-جیم شدن

به دهان ها افتادن-فاش شدن-بر سر زبان ها افتادن

 

دور کسی یا چیزی را خیط کشیدن-با کسی قطع رابطه کردن-از خیر کسی یا چیزی گذشتن

دم خود را روی کول گذاشتن-گریختن-شکست خورده رفتن

درینگ-صدای خوردن مضراب یا ناخن با ساز

به گرد کسی نرسیدن-بسیار عقب بودن از کسی-فاصله ی بسیار با کسی داشتن

 

چوب پیش کسی گذاشتن-منع کردن کسی از کاری-بازداشتن کسی از انجام کاری

پس انداختن-جمع کردن پول-بچه به دنیا آوردن-به عقب انداختن

د ِ-حرفی برای بیان مداومت

از حد (توانایی) خود تجاوز کردن

به صرافت افتادن-به فکر انجام کاری افتادن

خرابی بار آوردن-بی آبرویی بار آوردن-کاری کردن که نتیجه ی بد بدهد
از جایی آب خوردن(ناشی از چیزی بودن)
پکر شدن-کسل و عصبانی شدن
جلودار کسی بودن-از پس کسی بر آمدن-مانع کسی شدن

 

پولکی بودن-عادت داشتن به گرفتن رشوه-بدون پول کاری را انجام ندادن
حیوانکی-کلمه ای در مقام تاسف خوردن به حال کسی

از پاشنه در کردن-پیاده راه درازی را طی کردن
چاق کردن-سر حال آوردن-درمان کردن

الواتی کردن(عیاشی و هرزگی کردن)

بزرگداشت-احترام-تکریم

داغ-مصیبت-اندوه-سخت گرم-سوران

روغن کرمانشاهی-روغنی که در کرمانشاه از شیر گاو و گوسفند به دست می آورند و به ترین روغن زرد است
تت و پت کردن-شکسته سخن گفتن-لکنت پیدا کردن

ته تغاری-آخرین فرزند خانواده

به ته دیگ خوردن کفگیر-بی چیز شدن-تمام شدن سرمایه

آش آلو شدن(خجالت‌زده شدن، سکه‌ی یک‌پول شدن، کنفت شدن)
بز خر-کسی که به قصد ارزان خریدن چیزی توی سر جنس می زند

ابرو انداختن(ابرو آمدن)

انداختن توی هچل(دچار دردسر و ناراحتی کردن)

پر گو- پر چانه

دست نگاه داشتن-توقف کردن در انجام کار-معطل شدن و منتظر ماندن
به حال آوردن-به هوش آوردن-به کسی شور و حال دادن
برفک-دانه های سفیدی که در دهان نوزادان پدید می آید-بخار یخ بسته-نقطه های سفید روی تصویر

دک و دهن-دک و پوز

راه کشیدن چشم-خیره شدن بی اراده به جایی بدون پلک زدن

 

بارانی-اصطلاح دختران دانش آموز : دوست صمیمی و محبوب

 
پیشت-آوازی برای راندن گربه

از خنده روده بر شدن-از شدت خنده بی‌حال شدن
دال به دال-پشت سر هم

پا سوخته ی کسی شدن-عاشق کسی شدن-زیان بردن به علت دوستی با کسی

تخت و تبار-خوب و رو به راه

 

پکر شدن-کسل و عصبانی شدن

چاک و بست نداشتن دهان-دهان لغ بودن-رازدار نبودن

حلیم روغن-هریسه-غذایی از گوشت و گندم و روغن داغ کرده و شکر

چُل کلید-جام درویشان

خبر چین-سخن چین-جاسوس
خام عقلی-حماقت-دیوانگی

جان به لب رسانیدن-صبر و طاقت کسی را تمام کردن

آلکلی(معتاد به الکل)
خواب به سر شدن-نگا. خواب به خواب شدن

حرف از دهن کسی قاپیدن-سخن کسی را به نام خود قلمداد کردن

دلبخواهی-دلبخواه

انسان بودن(شریف و درست بودن)

چرخ کار-کسی که با چرخ خیاطی کار و زندگی می کند

پس گوچه-کوچه ی کوچکی که به کوچه ی کوچک دیگری پیوسته باشد

اجباری بردن(کسی را به خدمت سربازی بردن)

تِر تِر-آواز بیرون آمدن فضولاتِ بیمار اسهالی

جوکی-مرتاض هندی-آدم لاغر و مردنی-آدم معتاد و مریض

پساب-آبی که پیش از این در آن چیزی خیسانده یا جوشانده باشند

 
خم به ابرو نیاوردن-رنجی را تحمل کردن

آشغالی(سپور)

تیک تیک لرزی-دن به شدت لرزیدن

تنبان فاطی- برای فاطی تنبان نشدن

دست داشتن در کاری-پنهانی شرکت داشتن در کاری
خش خشه-نوعی اسباب بازی کودکان که به هنگام تکان خوردن صدای خش و خش از آن می آید
آماده‌باش-حالت آماده بودن برای رویارویی با خطر
بستن دست کسی از پشت-در انجام کاری از کسی پیش بودن
در و تخته را مهر کردن-سکوت کردن-دست کشیدن
پا سست کردن-آهسته کردن-از سرعت خود کاستن
چشم زدن-چشم زخم زدن-ترسیدن

جل و پلاس خود را پهن کردن-در جایی اقامت کردن

 

آمد نیامد داشتن(روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست)

 
تعریفی-قابل توجه-عالی

بازداشت-توقیف موقت-موقتا زندانی کردن

دود گرفتن-پُک زدن

روی سر گذاشتن و حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را در حق کسی نشان دادن
زائو-زنی که زاییده و در بستر است
رگ خواب-نقطه ی ضعف-راه تسلط بر کسی
به اسم خود جا زدن-از آن خود وانمودن
به کارخوردن-بدرد خوردن-کارآمد بودن

پس نشستن-عقب نشینی کردن

پیاز مو-ریشه و بیخ مو

دست انداز-ناهمواری راه و جاده

چروکیده-چین دار شده-ناصاف

حق کسی را دادن-آن چه سزای کسی است به او دادن

 

از زبان کسی مو در آمدن-کنایه از فرط تکرار و بی‌نتیجه بودن سخنی است

حشک شویی-شستن لباس با مواد شیمیایی با کمی یا بدون آب

 

چار چار کردن-داد و فریاد راه انداختن

درس خوان-شاگرد زرنگ و کوشا

دندات روی جگر گذاشتن-طاقت آوردن-تحمل کردن-تاب آوردن

اخ و پیف کردن(اظهار ناراحتی کردن از بوی بد، منظره‌ی بد یا غذای بد)

حرف پهلودار-سخن کنایه آمیز

 

از خواب پریدن-بیدارشدن ناگهانی از خواب

زور زدن-فعالیت زیاد کردن-به کار بردن زور و نیرو

دلبخواهی-دلبخواه
از ترس مار توی دهان اژدها رفتن(از باران به ناودان پناه آوردن)

دور تا دور-گرداگرد-اطراف

 

پاشنه ی خانه ی کسی را در آوردن-کسی را با خواستن چیزی به ستوه آوردن

پِغِله-ریزه میزه-کوچک و ظریف

از چیزی زدن(از مقدار چیزی کسر کردن)

آواز شدن(شهره شدن)

چشمه چشمه-سوراخ سوراخ-مشبک
خشک-بدون انعطاف-بی عاطفه-خشن
استخوان لای زخم گذاشتن-بلاتکلیف گذاشتن-کاری را کش دادن
آب مریم-شیره‌ی انگور-عصمت و طهارت

دل پُر داشتن-کینه و دلخوری دیرینه داشتن

دیر فهم-کند ذهن-کودن

به دم و دود رسیدن-سر و سامان یافتن

دادستانی-دادخواهی-کار دادستان

برخورد کردن به رگ غیرت کسی-ناگوار آمدن حرفی یا کاری-گران آمدن-احساس اهانت کردن

باد آورده-مفت و رایگان-آنچه که بدون زحمت بدست آید

پُرسه-مراسم دیدار با بازماندگان کسی که مرده باشد برای گرامیداشت او

خر آوردن و باقالی بار کردن-برای جتجال و دعوایی آماده شدن

پی جوری کردن-پی جویی کردن-دنبال نمودن

 

دستگیر شدن-فهمیدن-متوجه شدن-بو بردن-عاید شدن-بازداشت شدن

اَل اَمان(زینهار، پناه بر خدا)

راست شدن-رو به راه شدن

بند را آب دادن-فرصتی را از دست دادن-خود را لو دادن-رسوایی به بار آوردن

اسم درگوشی(نام دوم فرد مسلمان که نام یکی از امامان است)

چاله خر کُشی-یکی از گودهای تهران که پناهگاه مردم فقیر و بی نوا بود

زبان ریختن-سر و زبان داشتن-با چرب زبانی و شیرین سخنی کار خود را کردن

رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

چسی درکن-آدم پر مدعا

پر به پر کسی دادن- بال به بال کسی دادن

حرف پوچ-سخن بی معنی

از هول هلیم توی دیگ افتادن(از حرص و طمع زیاد به جای سود زیان دیدن)

جَغُل مغل-شکمبه-سیرابی

 

چار چشم-کسی مه عینک می زند

دست من و دامن تو-دستم به دامنت
زبان گیره-وسیله ای که پزشک با آن زبان بیمار را هنگام معاینه گرفته و نگاه می دارد

دست و پا پنبه ای-دست و پا چلفتی-بی عرضه-بی دست و پا

 

پشت سر هم-پیاپی متوالی

بنا-قرار

 

چپو-غارت-تاراج

به سر کسی زدن-ناگهان فکری به سر کسی آمدن-عقل خود را از دست دادن

دور از جناب ب-لانسبت

دروغ دون-مطالب نادرست و سراسر دروغ

درس گرفتن-پند آموختن-عبرت گرفتن

بالا دست-صدر مجلس-حریف چیره

از سر کسی زیاد بودن(بیش از حد توانایی و ظرفیت کسی بودن)

جیره خوار-کسی که از جایی یا کسی جیره و مزد دریافت می کند-مامور

پاتیل کسی در رفتن-تاب نیاوردن-ناتوان شدن

دست روی دست گذاشتن-وقت گذراندن-به کاری دست نزدن

چل و یک منبر روشن کردن-چهل و یک شمع نذری در چهل و یک مجلس روضه خوانی

دو هوا شدن-بیمار شدن به دلیل تغییر هوا

باد کردن-به خود بالیدن-مغرور شدن

اخ و تف کردن-آب دهان بیرون افکندن
از خود بودن-خودی بودن-محرم بودن

خبر داغ-خبر بسیار مهم

 

چوبه ی دار-تیری که محکوم به مرگ را از آن می آویزند

آفتابگیر(جایی که آفتاب بر آن بتابد، سایبان، چتر آفتابی)

اله و بله کردن(لاف زدن، چنین و چنان گفتن)

پیش دستی کردن-سبقت گرفتن در انجام کار

خود را به کسی بستن-خود را به کسی نسبت دادن

آب چشم گرفتن(ترسانیدن، به گریه انداختن)

خاله گردن دراز-شتر-آدم فضول که در هر کاری سرک می کشد

تُف کار-بچه باز

روی کسی نشدن-خجالت کشیدن

دست کسی در کار بودن-شرکت داشتن در کاری

حظ کردن-لذت بردن
زُهم-بوی تند و زننده ی گوشت گندیده یا تخم مرغ فاسد
خم شدن-دولا شدن
تازه عروس-دختری که تازه ازدواج کرده است
در رفتن سخن از دهن-سخنی بی اراده گفتن

به له له افتادن-از شدت تشنگی مانند سگ زبان خود را از دهان خارج ساختن

برو برگرد-چون و چرا

دست به یکی کردن-همدست شدن-متحد شدن

زاد و رود-زاد و ولد-فرزندان

زال و زندگی-وسایل زندگی-اسباب معیشت

پف کردن-ورم کردن-باد کردن-مغرور شدن

زیر گوشی-بالش بسیار کوچک که هنگام خواب زیر گوش می نهند

زر زرو-بچه ای که زیاد عر می زند

جز جگر زدن-نفرینی است به معنی به بلا گرفتار شدن-دل سوختن بر اثر اندوه و مصیبت